ĐỐN GIÁO 21: LỊCH SỬ TINH THẦN

Xã hội loài người đã trải qua một quá trình tiến hóa tinh thần. Chúng ta tạm thời chia ra một cách đơn giản nhất như sau:

-Giai đoạn khởi thủy của xã hội loài người thông minh là tinh thần tôn giáo. Con người khắp thế giới kết hợp được vào nhau nhờ có chung niềm tin vào các thần linh tưởng tượng lẫn thần linh sống là các vị vua và thánh sống. Các vị pharaon Ai cập với những Kim tự tháp được xây dựng để thờ phụng họ vì hy vọng rằng họ sẽ giúp đỡ dân chúng… ngay cả khi đã chết, thời kỳ này kéo dài hàng chục nghìn năm. 

-Giai đoạn nông nghiệp trở đi xã hội có bổ sung thêm tinh thần phân biệt tầng lớp giai cấp, chủ yếu là giàu và nghèo với nhiều tên gọi khác nhau như quý tộc, địa chủ, tư sản, nông dân, công nhân, nô lệ… kéo dài hàng nghìn năm.

-Giai đoạn tiền hiện đại đến nay tinh thần xã hội là tư bản tự do, phân biệt chủng tộc (phát xít), xã hội chủ nghĩa cộng sản và xã hội chủ nghĩa dân chủ đã kéo dài vài trăm năm nay. 

Chúng ta nhận thấy là, với mỗi giai đoạn lịch sử tinh thần của loài người như trên thì đi kèm với nó là các chế độ chính trị, kinh tế và xã hội tương ứng để tạo thành lịch sử loài người. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra sự biến đổi xáo trộn trong xã hội như thế, nhưng nguyên nhân chủ yếu nhất, theo các nhà Triết học hiện đại chính là phát triển của nhu cầu kinh tế và của khoa học kỹ thuật, cộng với, tất nhiên vẫn bị ảnh hưởng bởi đức tin tôn giáo và phong tục tập quá văn hóa xã hội. Có thể là do xã hội con người tăng dân số đã xuất hiện các cuộc cách mạng nông nghiệp để đảm bảo lương thực đã dẫn đến tầng lớp quý tộc địa chủ do họ tích lũy được nhiều tài sản đất đai. Có thể nhu cầu tăng năng suất lao động đã dẫn đến cuộc cách mạng công nghiệp cơ khí nảy sinh ra tầng lớp tư bản công nghiệp. Hệ quả tiếp theo là khoảng cách giàu và nghèo ngày càng tăng, người giàu nắm quyền điều khiển xã hội thành lập chế độ quân chủ độc tài, từ đó nảy sinh đấu tranh và cũng từ đó có tiến hóa xã hội…  

Sự phát sinh, tồn tại và biến mất của từng chế độ xã hội trong lịch sử là những bài học cho chúng ta. Nghiên cứu lịch sử con người chúng ta sẽ thấy được xu hướng tiến hóa phát triển để từ đó có những nhận định phán đoán nhất định cho xã hội tương lai của chúng ta. Cơ sở để phán đoán tinh thần xã hội tương lai ta phải dựa vào những căn cứ khoa học, đặc biệt là chú ý tới sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Khoa học sẽ làm thay đổi hành vi và ý thức con người, từ đó tác động ngược vào tinh thần con người. Tinh thần con người sẽ xây dựng mô hình quản lý xã hội cho chính nó theo những gì mà nó cảm thấy phù hợp. Hãy chuẩn bị cho tương lai.

Xem thêm chi tiết tại sách Tâm pháp –Tinh thần trong website anhatamvien.com.