KHAI SÁNG 16: THỰC DÂN HIỆN ĐẠI

Lịch sử loài người từng chứng kiến chế độ thực dân ở các nước châu Âu đi xâm chiếm thuộc địa ở các nước khác trên thế giới từ thế kỷ XV. Họ đã dùng bạo lực hay dụ dỗ để chiếm đoạt đất nước, tài nguyên và dân chúng… của các nước lạc hậu hơn mình. Hậu quả vẫn còn cho đến tận ngày nay: nhiều quốc gia cùng nền văn hóa của họ trong quá khứ đã bị xóa xổ và thậm chí có dân tộc còn bị diệt chủng. 

Thế kỷ XXI, những tưởng rằng điều này đã là quá khứ, nhưng thực ra nó đang quay lại và với cường độ còn nhanh và mạnh hơn xưa rất nhiều lần. Nguy hiểm thật sự đang rình rập thế giới chúng ta!

Lần này người ta không đem quân đội và đại bác đi chiếm nước khác mà họ chỉ cần một nhóm người dùng tới computer và mạng internet là đã có thể thâu tóm toàn thế giới. 

Con người ngày nay đã khôn ngoan hơn rất nhiều nên người ta không cần phải tổ chức chiến tranh hao tổn người và của như ngày xưa. Chỉ cần tìm cách kiểm soát được tinh thần của người khác như tôn giáo hay các chính trị gia vẫn làm: một khi họ có được tinh thần của dân chúng thì họ nói gì người ta cũng nghe, bảo gì họ cũng làm theo như Giáo hoàng ngồi ở tận Vatican mà vẫn có thể kiểm soát tinh thần của mọi người công giáo trên toàn thế giới. Một công ty công nghệ như F hay G… có thể kiểm soát thông tin của người dùng mọi quốc gia vì họ dùng những thuật toán quản lý tinh thần để mọi người phải sống lệ thuộc vào họ một cách tự nguyện hay bắt buộc. Điều này nghĩa là một khi họ đã nắm được tinh thần của tất cả mọi người dùng, và chúng ta phải sống lệ thuộc vào họ, bắt đầu chỉ là giải trí miễn phí như phone, chat hay chơi game, tiếp theo sẽ là hồ sơ sức khỏe, kinh tế, tài chính, thông tin cá nhân khac… và đó chính là ý nghĩa của thực dân tinh thần, một kiểu thực dân hiện đại. 

Nếu một quốc gia nắm những công ty mạng đó họ sẽ nắm hết nguồn tài nguyên thông tin số của mọi người dân, thậm chí quốc gia ấy có khả năng kiểm soát cả thông tin dân chúng của quốc gia khác thì sự thao túng sẽ dễ xảy ra, ví dụ kêu gọi lật đổ chính quyền hay can thiệp bầu cử...

Không khó để nhận ra điều này. Bạn chỉ rời zalo hay facebook một ngày, hay là ngừng chơi game một thời gian là đã cảm thấy khó chịu trong người rồi. Nếu bạn kinh doanh bán hàng qua mạng, thanh toán qua tài khoản mạng, quản lý hồ sơ sức khỏe hay thông tin cá nhân làm việc hàng ngày nhờ mạng, mạng đang theo dõi thị trường chứng khoán cho bạn, thậm chí các máy móc trong cơ thể bạn như máy tạo nhịp tim, các chip theo dõi sức khỏe như đường máu, mỡ máu, máy tạo xung thần kinh chữa trầm cảm, tự kỷ… đang được cài bên trong cơ thể bạn cũng đều được quản lý bởi nhà mạng thì bạn có dám phản đối khi nhà mạng, hay chính phủ quản lý nhà mạng đó muốn bạn làm một điều gì theo ý họ? Đương nhiên câu trả lời đã có rồi nếu bạn không muốn tiền của bạn trong tài khoản của họ biến mất hay thậm chí bạn sẽ mất mạng nếu máy tạo nhịp tim của bạn ngưng hoạt động. 

Và thực sự điều này đang diễn ra trong thế giới của chúng ta dưới nhiều cấp độ ứng dụng. Các nhà phát triển ứng dụng mạng đang ra sức tạo ra các ứng dụng trong mọi lĩnh vực để dụ dỗ người tham gia vì các tiện ích của nó hay các nhà nước đang bắt buộc cài đặt các ứng dụng quản lý mà họ tạo ra. Nhìn sơ thì các ứng dụng đó đều hoạt động riêng lẻ nhưng hãy hình dung đến lúc các nhà phát triển ứng dụng này bắt tay lại với nhau, hay bị các chính phủ bắt buộc ứng dụng mạng trao lại thông tin thì sao nhỉ? Một trí thông minh nhân tạo sẽ nối kết mọi dữ liệu của bạn lại và mọi bí mật cả bạn sẽ được tiết lộ. Đây là tương lai rất gần của xã hội loài người chúng ta.   

Để thực dân tinh thần thì người ta sẽ dùng phương tiện là đô hộ tri thức. Đô hộ tri thức là quản lý tri thức của người khác, của xã hội. Trong xã hội có kẻ khôn người dốt và kẻ khôn thường khống chế người dốt để được hưởng quyền lợi cao hơn. Bởi thế thời phong kiến giai cấp thống trị thường ngăn cản không cho dân đi học, hạn chế dân tiếp xúc với kiến thức để dễ bề kiểm soát xã hội gọi là chính sách ngu dân.  

Vì như thế sẽ là vi phạm quyền tự do dân chủ và bình đẳng của xã hội hiện đại nên ngày nay người ta lại chuyển sang đô hộ tri thức bằng cách cho người dân biết thật nhiều thông tin rác, đã lỗi thời của họ, cho chúng ta chơi game thoải mái, chát thoải mái, các vấn đề phức tạp không cần phải tư duy suy nghĩ, không cần học ngoại ngữ, không cần suy nghĩ làm toán, tư duy làm văn… vì đã có mạng và máy tính làm giúp hết rồi. Cứ thế não trạng con người trở nên thụ động theo thuyết tiến hóa đến độ dần dần mất khả năng sáng tạo và tư duy suy nghĩ độc lập… do cái gì cũng phải nhờ mạng internet và máy tính giúp. 

Đến một lúc con người phải tự chấp nhận sự kiểm soát của kẻ khác. Chúng ta bị lệ thuộc mà cũng chẳng biết mà thậm chí biết nhưng mà vẫn thích thế. Chúng ta cứ nghĩ cái gì mình cũng biết nhưng thật sự cái biết đó là “để biết” chứ không làm được gì cả ngoài việc dùng để khoe khoang trí tuệ, bởi vì người ta chỉ cho chúng ta biết cái phần nổi bên ngoài, hay những kiến thức đã bị lạc hậu, còn phần cốt lõi để tạo ra tri thức và công nghệ nền tảng mãi là bí mật không thể biết. 

Những gì mà các bạn biết được qua mạng thường là cái người ta đã biết từ lâu rồi, cái đó gọi là tri thức, còn biết cái mà chưa ai biết để tạo ra những tri thức ấy gọi là trí tuệ, trí tuệ ấy các tập đoàn lớn hay nước lớn luôn tìm mọi cách lôi kéo về mình, dần dà mọi nguồn lực tri thức và đặc biệt là khi trí tuệ nằm trong tay một nhóm cá nhân và đất nước nào thì họ sẽ kiểm soát được người khác và đất nước khác. Cái đó chính là đô hộ tri thức thời hiện đại. 
Điều gì đang xảy ra?. Đó là sự phân hóa ngày càng lớn giữa các quốc gia trên thế giới về kinh tế, quân sự và văn hóa. Khoảng cách bất bình đẳng ngày càng lớn hơn trên mọi mặt. Vậy chúng ta cần làm điều gỉ? 

Hãy nhìn nhận ngay và suy nghĩ nghiêm túc mục tiêu, lợi ích cùng những nguy hiểm mà hệ thống thông tin hiện đại ngày nay tạo ra. Qua đó chúng ta lựa chọn những sự cân bằng thích hợp, bởi chúng ta không thể không sử dụng các ứng dụng mạng cũng như không thể né tránh sự quản lý của các chính quyền. 
Với từng cá nhân trong xã hội, trước khi tham gia ứng dụng mạng hãy cân nhắc thật kỹ những lợi và hại sẽ được mang lại, kể cả bạn dùng tên giả khai báo thì các thông tin khác sẽ chỉ rõ bạn thực sự là ai khi chúng liên kết nhau lại theo thuật toán ma trận. 

Với các quốc gia thì phải quản lý cho được nguy cơ nguồn. Có những dịch vụ không nên để cho các công ty nước ngoài hoạt động theo kiểu thao túng. Chắc chắn thông tin sẽ được giao cho chính phủ nước chủ quản công ty nếu công ty này được yêu cầu. Những bài học trong quá khứ như chỉ cần một tỷ phú Soros hay Elon có thể làm chao đảo thị trường tài chính thế giới, đẩy nhiều người, thậm chí nhiều công ty và một số quốc gia phá sản tài chính có lẽ cũng rất cần thiết để nhớ.  

Dù dưới góc độ cá nhân, công ty hay quốc gia, hãy cố gắng tìm mọi cách để làm chủ công nghệ lõi. Hãy đầu tư cho nghiên cứu khoa học một cách thực chất hơn để tránh trở thành một quốc gia chỉ biết chuyên đi gia công sản phẩm cho quốc gia khác. Đó vừa là sĩ diện dân tộc cũng là tương lai của nước nhà. Tại sao người ta làm được mà mình không làm được?. Đó là câu hỏi giành cho tất cả mọi người chúng ta!.